کارگران ساختمانی از مظلومترین اقشار جامعه به شمار میروند. کار ساختمانی کاری پر دردسر و خطرناک است. اما در عین حال در خصوص برخی امور مهم این شغل نیز کم کاریهایی صورت می گیرد. مشکل بیمه کارگران ساختمانی یکی از مشکلات بسیار مهم در این صنف مطرح میباشد. بیمه یکی از مؤثرترین راهها برای کاهش فشار کاری این کارگران به حساب میآید که با توجه بیشتر میتوان از مشکلات پیش روی آن جلوگیری کرد. در بین کارگران موجود و شاغل در ایران بیش از یک میلیون نفر تحت پوشش بیمه کارگری قرار دارند و از این تعداد برخی از آنها در مراحل انجام بیمه میباشند. در حالی که تعداد این کارگران ساختمانی بیش از دو میلیون و پانصد هزار نفر میباشد!!!
علت این تعداد بیمه شده برای این است که در بین سیصد شغل در رده کارگری ساختمانی، پراندگی کاری و صنوفی نیز وجود دارد. جمع کردن و سروسامان دادن بیمه کارگری این کارگران به کاری مشکل تبدیل شده است. از تعدادی که ذکر شد در حدود بیش از 900 هزار نفر قطعا بیمه شده و بیش از 500 هزار نفر هم هنوز بیمه نشدهاند.
رده بندی بیمهها
در خصوص انواع بیمههایی که وجود دارد میتوان به بیمههای اجباری، بیمههای اختیاری و بیمههای توافقی اشاره نمود. در رابطه با بیمه کارگری هم از نوع بیمههای توافقی میباشد. شغل کارگران ساختمانی از جمله مشاغلی به شمار میرود که در زمره بیمه توافقی قرار دارد. در نتیجه این نوع بیمه به صورتی خواهد بود که برخی از مزایا را دریافت نخواهد کرد. از مزایای موجود بیمه بیکاری است که به این کارگران تعلق نخواهد گرفت. زیرا کارگران ساختمانی برای بهرهمندی از مزایای بیمه کارگری خود همچون سایر بیمهها، کارفرمای ثابتی ندارند.
برخی افراد که دارای بیمه نیستند برای استفاده از بیمه خود را در گروه بیمه کارگری قرار میدهند. اما این افراد باید بدانند که نمیتوانند حق این افراد را زیر پا بگذارند و در عین حال که از یک شغل دیگر در حال بهرهمندی هستند از مزایای این بیمه هم بهرهمند شوند. در سال 94 بر اساس تحقیقات و بازرسیهای صورت گرفته مشخص شد که در حدود صد هزار نفر از هموطنان عزیز در حال دور زدن قوانین تأمین اجتماعی بودند که خوشبختانه دست آنها رو شد. این افراد شغل اصلی دیگری داشتند اما در عین حال زیر پوشش بیمه کارگری نیز قرار داشتند.
دور زدن قانون و بیمه کارگری
در بین مواردی که به استفاده از بیمه کارگری مبادرت داشتند حتی برخی از مشاغل مثل وکیل و پزشک هم دیده شده است. تنها مزیت بیمه کارگری ارزان بودن آن است. زیرا بر اساس قانون گذاریهای مختلف تنها با پرداخت شصت هزار تومان که ممکن است در سالهای آتی این میزان بیشتر هم شود، از مزایای بیمهای بهرهمند خواهید شد.
در قانونی که برای بیمه شدگان تأمین اجتماعی از جمله کارگران ساختمانی در نظر گرفته شده به این موضوع بسیار اهمیت داده است که کارگران ساختمانی برای بهره مندی از مزایای بیمه کارگری باید کارت مهارت را از سازمان فنی و حرفهای داشته باشند. بسیاری از کارگران ساختمانی این کارت را ندارند و علاوه بر آن کارفرماها برای کارهای سخت ساختمانی ترجیح میدهند تا از نیروی افغان استفاده کنند. زیرا این افراد نه کارت مهارت دارند و برخی از موارد از بیمه هم استفاده نمیکنند.
این مشکلات باعث شده تا تعدادی از کارگران ساختمانی بیمه نشده باشند. زیرا وقت لازم و توانایی لازم برای آموزش مهارتها را ندارند. اما مشکل دیگر کیفیت آموزشها میباشد. این آموزشها از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست و در حد تئوری و گذرا گفته میشود. در نهایت یک بنای واقعی پدید نمیآید و این بنا باید سالها تجربه کسب کند و شاید در این راه ضررهای مالی هم به وجود آورد تا بتواند به مهارت لازم نزدیک شود.
با توجه به اینکه کارت مهارت برای بسیاری از کارگران ساختمانی یک مدرک بسیار مهم محسوب میشود و با کار و زندگی آنها در ارتباط است اما با وجود گذشت یک زمان بسیار طولانی، کارت بسیاری از افرادی که برای این کارت آزمون داده اند صادر نشده است. همه این مواردی که ذکر شده بعنوان مشکلات موجود برای شغل کارگری ساختمان در جهت بیمه کارگری است که با توجه مسئولان و رفع این موانع این نوع بیمه هم بدون مشکل در بین کارگران برقرار خواهد شد.